Nhiều mẹ tin rằng, trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn vẫn sẽ có nguy cơ bị thiếu sắt. Vậy thực hư chuyện này ra sao? Có cần bổ sung sắt cho trẻ bú mẹ không? Dưới đây là câu trả lời dành cho mẹ:
1. Trẻ bú mẹ có cần bổ sung thêm sắt không? Khi nào cần bổ sung sắt cho trẻ bú mẹ?
Sắt là vi chất dinh dưỡng quan trọng cần thiết cho nhiều chức năng sống:
- Là thành phần cấu tạo nên hemoglobin, đóng vai trò vận chuyển oxy
- Tham gia cấu tạo myoglobin – sắc tố hô hấp của cơ thể
- Cấu tạo nhiều enzyme
- Tăng cường hệ thống miễn dịch
Vì vậy, trẻ cần được bổ sung đầy đủ sắt để được phát triển toàn diện cả về thể chất và trí tuệ.
Sữa mẹ chứa rất nhiều các chất dinh dưỡng thiết yếu cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ bao gồm: Chất đạm, chất béo, kháng thể, vitamin và khoáng chất, carbohydrate, men và hormone. Tuy nhiên, lượng sắt có trong sữa mẹ lại rất ít, chỉ khoảng 0,35mg/lít. Do đó, trong một số trường hợp dưới đây, trẻ bú sữa mẹ sẽ bị thiếu sắt:
1.1. Trẻ sinh non, nhẹ cân
Trẻ sơ sinh thiếu tháng ( <37 tuần) có nguy cơ thiếu sắt cao (khoảng 85%) do không được tích lũy sắt đầy đủ trong 3 tháng cuối thai kỳ. Ngoài ra, trẻ sơ sinh có cân nặng dưới 2.5kg cũng là đối tượng thiếu hụt sắt dự trữ.
Để bắt kịp đà tăng trưởng, sau khi sinh, trẻ sinh non, nhẹ cân cần sử dụng một lượng lớn sắt. Điều này khiến lượng sắt dự trữ nhanh chóng cạn kiệt sau 6-8 tuần đầu tiên.
Do đó, Hiệp hội nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo nên bổ sung sắt cho trẻ non tháng, nhẹ cân trước 2 tháng tuổi để tránh những rối loạn không hồi phục.
1.2. Trẻ 4 tháng tuổi bú mẹ hoàn toàn
Trẻ sinh đủ tháng, đủ cân, bú mẹ hoàn toàn cũng có nguy cơ thiếu sắt. Do lượng sắt dự trữ chỉ đủ dùng trong khoảng 4-6 tháng đầu đời. Sau tháng thứ 4, nguồn cung cấp sắt của trẻ bú mẹ hoàn toàn phụ thuộc 100% vào sữa mẹ do trẻ chưa đến tuổi ăn dặm.
Trong khi đó, lượng sắt có trong sữa mẹ lại rất ít, chỉ khoảng 0,35mg/lít. Vì vậy, cần tăng cường bổ sung sắt cho nhóm trẻ này với liều dự phòng.
1.3. Trẻ từ 6 tháng tuổi biếng ăn, chế độ ăn ít sắt, trẻ ăn chay
Do phải thay đổi chế độ ăn: chuyển từ sữa mẹ sang ăn dặm nên trẻ 6 tháng thường biếng ăn. Khi biếng ăn, lượng thức ăn được nạp vào cơ thể rất ít nên trẻ sẽ không có đủ lượng sắt cần thiết cho sự phát triển ở giai đoạn này.
Ngoài trẻ biếng ăn, những trẻ ăn chay, chế độ ăn ít sắt cũng dễ thiếu sắt. Lý do là vì trẻ ăn chay thường chỉ ăn cơm, rau và trái cây, không ăn thịt, cá. Do vậy, lượng sắt trẻ nhận được chủ yếu đến từ thực vật. Tỷ lệ hấp thu sắt từ thực vật rất thấp, chỉ vào khoảng 10%.
Do vậy, bổ sung sắt cho trẻ trong trường hợp này là cần thiết.

1.4. Trẻ có các dấu hiệu thiếu sắt
Trẻ thiếu sắt thường có các biểu hiện sau:
- Da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt.
- Trẻ mệt mỏi, uể oải.
- Trẻ biếng ăn, bỏ bú.
- Trẻ rối loạn tiêu hóa ( đầy hơi, khó tiêu, táo bón, tiêu chảy,..).
- Trẻ hay ốm vặt, hay mắc các bệnh nhiễm trùng.
Các triệu chứng thiếu sắt ở trẻ thường diễn ra âm thầm nên cha mẹ sẽ rất khó nhận biết. Vì vậy, khi trẻ có các biểu hiện trên thì có thể trẻ đã thiếu sắt ở mức độ nặng. Lúc này, cha mẹ cần đưa con đi xét nghiệm máu để bổ sung kịp sắt kịp thời cho con.

2. Hướng dẫn bổ sung sắt an toàn, hiệu quả cho trẻ bú mẹ
Để bổ sung sắt đúng cách, an toàn và hiệu quả cho trẻ bú mẹ, cha mẹ nên áp dụng những cách sau:
2.1. Bổ sung sắt qua thực phẩm ăn dặm
Trẻ từ 6 tháng tuổi cha mẹ có thể bổ sung sắt cho con thông qua chế độ ăn dặm. Sau đây là một vài lưu ý giúp mẹ xây dựng một chế độ ăn dặm khoa học:
- Tăng cường nhóm thực phẩm giàu sắt như: các loại rau có màu xanh đậm, các loại thịt , rau củ màu đỏ, hải sản,.. Trong đó, ưu tiên sử dụng sắt từ động vật.
- Hạn chế các loại thực phẩm gây cản trở hấp thu sắt:
- Đa dạng các món ăn để cung cấp cho trẻ đầy đủ các vitamin và khoáng chất khác, giúp con ăn ngon miệng hơn.
Tìm hiểu thêm: Top 10 thực phẩm bổ sung sắt cho trẻ dưới 1 tuổi ( internal link)
2.3. Cho trẻ sử dụng các chế phẩm bổ sung sắt
Trẻ từ 0 tháng tuổi
Với trẻ sinh đủ cân, đủ tháng thì không cần bổ sung sắt cho trẻ đến khi trẻ được 4 tháng tuổi.
Với trẻ sinh thiếu tháng (<37 tháng), nhẹ cân (<2.5 kg), BYT khuyến cáo nên bổ sung sắt liên tục cho trẻ trong ít nhất 1 năm, bắt đầu từ khi trẻ được 1 tháng tuổi. Với liều cụ thể như sau:
Đối tượng | Liều dùng (mg/kg/ngày) |
Sinh non | 2 |
Trọng lượng khi sinh từ 1 – 2.5kg | 2 – 3 |
Trọng lượng khi sinh dưới 1kg | 3 – 4 |
Với nhóm trẻ này, do hệ tiêu hóa còn non nớt, nên cha mẹ cần lựa chọn sản phẩm bổ sung sắt hữu cơ để đảm bảo an toàn cho bé. Sắt Femalto là một gợi ý đáng để mẹ tin dùng.
Tìm hiểu thêm: Femalto – Sắt hữu cơ nhỏ giọt cho trẻ từ 0-36 tháng tuổi.
Trẻ 4 tháng tuổi
Trẻ 4 tháng tuổi được khuyến cáo bổ sung sắt với liều 1mg/kg/ngày. Thời gian bổ sung kéo dài 2-3 tháng. Sau giai đoạn này, cần chú trọng bổ sung sắt từ thực phẩm giàu sắt cho con.
Trẻ từ 6 tháng tuổi
Liều lượng: 2mg/kg/ngày
Thời gian bổ sung: Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và dinh dưỡng của từng bé mà thời gian bổ sung sẽ khác nhau. Thông thường, một đợt bổ sung kéo dài 2-3 tháng.
Cách lựa chọn chế phẩm bổ sung cho bé : Ở độ tuổi này, trẻ đã có những cảm nhận về mùi vị, nên trẻ rất dễ nôn trớ. Vì vậy, khi lựa chọn chế phẩm bổ sung sắt cho con, cha mẹ nên chọn loại sắt không tanh, có mùi vị thơm ngon để bé hợp tác khi uống.
Sắt Femalto có vị dâu thơm ngon là sự lựa chọn phù hợp cho trẻ giai đoạn này
Trẻ được chẩn đoán thiếu sắt
Liều điều trị: 3-6mg/kg/ngày.
Thời gian điều trị: tối thiểu 3 tháng và tối đa 6 tháng. Sau khi hết một đợt điều trị 3 tháng, cha mẹ cần cho trẻ khi đám lại để hiệu chỉnh liều ( nếu cần thiết).
Lưu ý: Không nên cho trẻ uống sắt liên tục quá 6 tháng mà không có sự chỉ định của bác sĩ. Bởi vì, trẻ uống sắt kéo dài có thể gây dư thừa sắt, gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe của trẻ.
Tìm hiểu thêm: Liều lượng bổ sung sắt cho trẻ bao nhiêu là đủ? Trẻ uống thừa sắt có sao không?
3. Cách phòng ngừa thiếu sắt cho trẻ bú mẹ
Để ngăn ngừa tình trạng thiếu sắt cho trẻ bú mẹ. Cha mẹ có thể thực hiện các biện pháp sau đây:
3.1. Bổ sung sắt đầy đủ cho mẹ ngay từ trong thai kỳ
Sau khi được sinh ra, lượng sắt trẻ sử dụng chủ yếu được lấy từ lượng sắt dự trữ tích lũy được trong thai kỳ. Vì thế, mẹ cần chú ý bổ sung đầy đủ sắt để thai nhi phát triển tốt nhất.
Theo các chuyên gia, lượng sắt mẹ bầu cần bổ sung ở mỗi tháng là khác nhau. Cụ thể như sau:
- 3 tháng đầu: 30mg/ngày.
- 3 tháng tiếp theo: 30-60mg/ngày.
- 3 tháng cuối thai kỳ: 60mg/ngày.
Mỗi giai đoạn bổ sung sắt đều quan trọng với sự phát triển của trẻ. Trong đó, ba tháng cuối thai kỳ là thời điểm chủ yếu để trẻ tích lũy sắt dự trữ, sử dụng 4-6 tháng sau sinh. Do đó, cha mẹ cần bổ sung đầy đủ để cung cấp đủ lượng sắt dự trữ cho trẻ.
3.2. Cho trẻ bú mẹ ngay từ những giờ đầu sau sinh
Sữa non ( sữa tiết ra trong 72 giờ đầu sau sinh) có lượng sắt dồi dào cao gấp 3-5 lần sữa trường thành. Cho trẻ bú sữa non không chỉ giúp trẻ nhận được lượng sắt này mà còn nhận được nhiều kháng thể tự nhiên, vitamin và các yếu tố phát triển não bộ.
Giờ đầu tiên sau sinh, bác sĩ thường đặt bé lên bụng mẹ, để giúp con có đủ bình tĩnh để bắt đầu tìm kiếm vú theo bản năng. Mặc dù sữa non rất ít, chỉ 3-5ml sữa, nhưng đó là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời mà bé bú được.
Vì vậy, trong 72 giờ đầu sau sinh, mẹ hãy cho con bú mẹ nhé!
3.3. Không cho trẻ uống quá nhiều sữa tươi
Chỉ nên cho trẻ uống sữa tươi khi trẻ trên 1 tuổi. Lượng sữa tươi khuyến cáo cho trẻ theo từng độ tuổi như sau:
- Trẻ từ 1-2 tuổi không nên uống quá 200-300ml sữa tươi/ngày.
- Trẻ từ 2-3 tuổi uống không quá 300-400ml sữa tươi/ngày.
- Trẻ dưới 12 tháng tuổi uống sữa tươi nhé.
Lý do không nên cho trẻ lạm dụng sữa tươi vì thực tế hàm lượng sắt trong sữa rất thấp và hàm lượng canxi lại cao nên sẽ làm giảm hấp thu sắt. Bên cạnh đó việc uống quá nhiều sữa sẽ làm trẻ không thể ăn thêm được các thực phẩm giàu sắt khác.
3.4. Không cho trẻ ăn dặm quá sớm
Nhiều phụ huynh, đặc biệt là ông bà thường có thói quen “chấm mồm chấm miệng cho chóng biết ăn” và rất vui mừng nếu bé ăn dặm sớm. Nhưng theo các chuyên gia dinh dưỡng thì việc cho trẻ ăn dặm sớm ( trước 6 tháng tuổi) sẽ làm tăng nguy cơ bé bị rối loạn tiêu hoá. Từ đó, trẻ sẽ khó hấp thu các chất dinh dưỡng, trong đó có sắt.
Bên cạnh đó, việc cho trẻ ăn dặm quá sớm có thể làm giảm lượng sữa trẻ bú. mẹ dẫn tới việc bé bị thiếu hụt dinh dưỡng và không nhận được đủ kháng thể từ sữa mẹ.
4. Femalto – Lựa chọn tốt nhất khi bổ sung sắt cho trẻ bú mẹ
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều sản phẩm bổ sung sắt cho cơ thể nhưng không phải loại nào cũng thích hợp với trẻ bú mẹ. Femalto là sản phẩm được nhiều bác sĩ khuyên dùng và nhiều mẹ lựa chọn bởi ưu điểm sau đây:
- Là sắt nước hữu cơ, thiết kế dạng nhỏ giọt phù hợp với khả năng nuốt của trẻ bú mẹ. Hạn chế tình trạng đen răng, răng bị xỉn màu so với các loại sắt nước thông thường.
- An toàn cho trẻ từ 0 tháng tuổi, kể cả trẻ bất dung nạp lactose.
- Có xylanh chia liều chính xác đến từng ml, theo từng độ tuổi giúp mẹ dễ dàng cho trẻ uống chuẩn liều. Từ đó, hạn chế tình trạng thừa và thiếu sắt.
- Có hiệu quả cao, bổ sung sắt cho cơ thể, hỗ trợ tạo hồng cầu giúp giảm nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt.
- Sắt có vị dâu thơm ngon dễ uống, hạn chế vị tanh tối đa, không gây buồn nôn giúp trẻ dễ hợp tác hơn khi uống.
Bài viết trên đây đã hướng dẫn cụ thể cách bổ sung sắt cho trẻ bú mẹ. Nếu mẹ còn thắc mắc, hãy để lại thông tin hoặc liên hệ hotline 18002013 để được tư vấn.
Bài viết cùng chủ đề:
1, Bổ sung sắt cho bé và những điều mẹ cần biết!
2, Top 10 nhóm thực phẩm bổ sung sắt cho bé mẹ cần lưu ngay!
3, Bổ sung sắt cho bé trong bao lâu để đảm bảo an toàn và hiệu quả?
4, 1 năm nên bổ sung sắt cho bé mấy lần? – Hướng dẫn từ chuyên gia.
5, Cho trẻ uống sắt vào thời điểm nào trong ngày là tốt nhất?
6, Liều lượng bổ sung sắt cho bé bao nhiêu là đủ?
Nguồn TLTK:
- Clinical Report: Diagnosis and prevention of iron deficiency and iron deficiency anemia in infants and young children. – American Academy of Pediatrics
- Iron Fact Sheet for Health Professionals – National Institutes of Health
- Iron Fact Sheet for Consumers – National Institutes of Health
BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ
Giới thiệu “Bộ sản phẩm nhỏ giọt chất lượng cao cho trẻ 0-36 tháng” – Drops Family
Trẻ thiếu sắt có nguy hiểm không? Biến chứng thiếu sắt lâu ngày
Trẻ thiếu sắt nên ăn gì? Top 9 thực phẩm giàu sắt cho trẻ.
15 biểu hiệu trẻ thiếu sắt mẹ cần phải xử lý ngay