Trẻ thiếu sắt : Nguyên nhân, dấu hiệu và cách khắc phục hiệu quả.

Trẻ thiếu sắt là tình trạng phổ biến ở Việt Nam.Thiếu sắt làm trẻ xanh xao, mệt mỏi, dễ bị ốm đau… và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng về lâu dài. Do đó, cha mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu thiếu sắt ở trẻ và hành động kịp thời. 

1, Nguyên nhân trẻ thiếu sắt

Có 5 nguyên nhân chính gây thiếu sắt ở trẻ : 

1.1. Thiếu sắt dự trữ khi còn trong bụng mẹ

Thai nhi không chỉ cần nguồn dinh dưỡng trực tiếp từ mẹ để phát triển, mà còn cần một số loại dinh dưỡng dự trữ khác, trong đó có sắt. 

Quá trình dự trữ sắt diễn ra từ 3 tháng giữa thai kỳ và diễn ra mạnh mẽ nhất ở 3 tháng cuối. Bình thường, trẻ đủ tháng sẽ tích lũy khoảng 2500-3000mg sắt. Lượng sắt dự trữ này sẽ được dùng vào việc tạo máu trong 3-4 tháng đầu đời của trẻ (1).

Nếu mẹ sinh non, hoặc bổ sung không đủ lượng sắt tích lũy, trẻ sinh ra sẽ bị thiếu sắt.

1.2. Nhu cầu sử dụng tăng cao

Sau khi sinh, trẻ có tốc độ phát triển về thể chất, cân nặng rất nhanh. Vì thế, trẻ cần lượng sắt lớn để sử dụng vào việc tạo máu. Nhưng lúc này, dinh dưỡng của trẻ chủ yếu được cung cấp từ nguồn sữa mẹ. Mà sữa mẹ chứa rất ít sắt, nên rất khó để trẻ có đủ lượng sắt cần thiết. 

Vì vậy, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo cần bổ sung thêm sắt cho trẻ từ thức ăn và các chế phẩm bổ sung.

Trẻ thiếu sắt do nhu cầu sử dụng sắt tăng cao

1.3. Chế độ ăn nghèo sắt hay trẻ biếng ăn

Chế độ ăn nghèo sắt, thiếu khoa học, không đầy đủ dinh dưỡng cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nên tình trạng thiếu hụt sắt.

Khi thiếu sắt, trẻ sẽ mệt mỏi, chán chường với những hoạt động bình thường, do đó trẻ biếng ăn. Trẻ biếng ăn lại gây ra tình trạng thiếu sắt. Cứ thế tạo  thành 1 vòng tròn luẩn quẩn, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ.

Do đó, mẹ hãy tăng cường các loại thực phẩm giàu sắt cho con để cân bằng được lượng sắt trẻ cần.

1.4. Trẻ uống sữa tươi, sữa bò quá nhiều

Mẹ cho con uống sữa bò từ sớm hay uống sữa tươi quá nhiều cũng là nguyên nhân gây thiếu sắt. Lý do là vì:

Sữa bò chứa rất ít sắt và có thể gây cản trở khả năng hấp thu sắt tự nhiên từ các nguồn thực phẩm khác. Trong nhiều trường hợp, sữa bò còn gây kích ứng dạ dày của trẻ. Do đó, mẹ nên hạn chế cho trẻ uống sữa bò trong năm đầu tiên.

Theo nghiên cứu tại BV Nhi Đồng I (2018), có khoảng 82% trẻ trên 1 tuổi bị thiếu máu thiếu sắt do uống nhiều hơn 600ml sữa tươi /ngày. Sữa tươi chứa nồng độ canxi và phospho cao mà nồng độ sắt lại rất ít. Khi mẹ cho trẻ uống quá nhiều sữa tươi thì 2 chất này sẽ cạnh tranh hấp thu với sắt làm đường ruột kém hấp thu sắt hơn. Ngoài ra, việc uống sữa tươi quá nhiều sẽ làm trẻ no bụng, không còn chỗ cho các thực phẩm giàu sắt khác, lâu dần làm trẻ thiếu sắt.

Đây là nguyên nhân gây thiếu sắt ở trẻ mà hầu như mẹ nào cũng mắc phải. Do đó, mẹ hãy chú ý không nên cho bé uống quá nhiều sữa tươi kéo dài nhé.

 1.5. Trẻ hấp thu sắt kém

Nếu như mẹ đã cho bé ăn đủ mọi thực phẩm bổ sung sắt, mà tình trạng thiếu sắt không được khắc phục thì có thể do trẻ hấp thu kém. 

Nguyên nhân trẻ hấp thu sắt kém: bị tiêu chảy kéo dài, thiểu toan dạ dày, rối loạn hấp thu hoặc dị dạng dạ dày, ruột… Một trong những nguyên nhân hay gặp ở trẻ là tình trạng mất sắt mạn tính do nhiễm giun móc, hành kinh (trẻ gái dậy thì).

Tìm hiểu thêm: 05 nguyên nhân thiếu sắt ở trẻ em và biện pháp phòng ngừa siêu hiệu quả

2. Dấu hiệu trẻ thiếu sắt

Khi sắt trong cơ thể bắt đầu giảm, cha mẹ hầu như không thể thấy bất cứ dấu hiệu gì vì sắt sẽ được huy động ra từ các cơ quan dự trữ để đảm bảo chức năng (tạo máu, miễn dịch,..). Cho đến khi các cơ quan dự trữ cũng cạn kiệt, các thay đổi sinh lý trong cơ thể trẻ sẽ bắt đầu và xuất hiện các dấu hiệu thiếu sắt ở trẻ :

✔ Xanh xao xảy ra từ từ và kéo dài: đây có thể là triệu chứng thiếu máu duy nhất ở giai đoạn sớm. Xanh xao thấy rõ ở lòng bàn tay bàn chân, vành tai.

✔ Nhợt nhạt ở niêm mạc họng và kết mạc mắt.

✔ Với trẻ lớn:  Nhanh mệt khi vui chơi, tim đập nhanh, cáu gắt, kém hứng thú trong các trò chơi vận động

Một số triệu chứng khác mà cha mẹ dễ bỏ sót:

– Khi thiếu sắt kéo dài hơn dẫn đến thiếu máu, trẻ có thể sẽ xuất hiện đau sưng lưỡi, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, biếng ăn, sụt cân, sốt nhẹ, dễ bị bệnh vặt và nhiễm trùng tái đi tái lại.

– Trẻ có thể có chậm phát triển tâm thần vận động (chậm nói, chậm đi, hay ngủ gà, ngủ gật)

Tìm hiểu thêm: 15 dấu hiệu thiếu sắt ở trẻ mẹ cần phải xử lý ngay

3. Trẻ thiếu sắt có nguy hiểm không?

Vậy thiếu sắt ở trẻ có nguy hiểm không? Drops Family xin trả lời là: Có!

Thiếu sắt gây nhiều hậu quả nghiêm trọng, nhất là thiếu máu. Trẻ bị thiếu máu có thể gây ra các tác động từ nhẹ đến nặng, tùy vào mức độ thiếu sắt. Ngoài ra, thiếu sắt còn gây ra các tình trạng sau:

Đọc thêm: Trẻ thiếu sắt có  nguy hiểm không?

3.1 Ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể trạng của trẻ

Thiếu sắt làm giảm nồng độ hemoglobin trong cơ thể, dẫn đến giảm số lượng hồng cầu, làm giảm lượng oxy được hồng cầu vận chuyển đến các cơ quan.

Trẻ thiếu máu sẽ luôn lờ đờ, đuối sức trong các hoạt động vui chơi hàng ngày. Thậm chí, thiếu sắt gây ra tình trạng còi cọc, chậm tăng cân, chậm phát triển về thể chất.

3.2. Gây suy giảm trí tuệ

Thiếu sắt khiến não không nhận đủ oxy, gây ra các hoạt động tiêu cực lên hệ thần kinh của trẻ với các biểu hiện như: 

• Hoa mắt chóng mặt
• Nhức đầu, ù tai
• Trẻ kém tập trung, hay quên, học hành sa sút…

3.3. Giảm sức đề kháng của trẻ

Sắt tham gia vào việc tăng cường hệ thống miễn dịch, nên thiếu sắt hệ thống miễn dịch của trẻ sẽ bị suy giảm:

Trẻ dễ mắc phải các bệnh nhiễm trùng như: viêm họng, viêm phổi, tiêu chảy,..

Trẻ hay ốm vặt: Trẻ có thể ốm 2,3 lần/tháng và tình trạng này lặp đi lặp lại giữa các tháng.

4. Trẻ thiếu sắt nên ăn gì?

Các nguồn thức ăn cung cấp sắt tốt nhất cho trẻ bao gồm: 

• Thức ăn từ động vật ( huyết bò, gan heo, lòng đỏ trứng gà, tim heo, thịt, cá, trứng, sữa…)
• Thực vật: mộc nhĩ, cùi dừa, bột cacao, hạt vừng, đậu xanh, đậu đen, rong biển, các loại rau xanh như rau đay, rau dền, tía tô,..

Nếu mẹ cho bé ăn các thực phẩm này cùng nhóm thực phẩm giàu vitamin C sẽ tăng khả năng hấp thu chất sắt cho bé.

Việc ăn uống hợp lý kết hợp với việc uống chế phẩm bổ sung sắt (có chỉ định từ bác sĩ), sẽ giúp cải thiện tình trạng thiếu sắt ở trẻ.

Đọc thêm: Trẻ thiếu sắt nên ăn gì? Top 9 thực phẩm giàu sắt cho trẻ

5. Femalto – Sắt hữu cơ nhỏ giọt cho trẻ từ 0-36 tháng tuổi. 

Femalto là loại sắt hữu cơ được hàng ngàn dược sĩ, bác sĩ khuyến cáo bổ sung cho trẻ từ 0-36 tháng tuổi bởi hàng loạt ưu điểm của nó:

• Femalto có vị dâu thơm ngon, bé thích uống
• Femalto được bào chế dưới dạng Sắt (III) hydroxyd polymaltose – là loại sắt hữu cơ dễ hấp thu nhất với cơ thể. 
• Sắt Femalto không gây tác dụng phụ trên đường tiêu hóa như nóng trong, táo bón.

Trẻ được bổ sung Femalto sẽ: 

> Khỏe mạnh, hồng hào, phát triển toàn diện thể chất, sức đề kháng.

> Giúp tăng lượng oxy lên não tăng khả năng tập trung, phát triển tối đa trí tuệ; tăng khả năng ghi nhớ, học tập.

> Tăng cường dưỡng chất đi tới các cơ quan giúp hỗ trợ vận động, không mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt…

Trên đây là những chia sẻ của Drops Family về 05 điều quan trọng mẹ cần phải biết trong bệnh thiếu sắt ở trẻ. Nếu cha mẹ thấy thông tin hữu ích, hãy chia sẻ ngay để Drops Family có thêm nhiều động lực khai thác sâu hơn về chủ đề này mẹ nhé! Chúc các mẹ và bé luôn khỏe mạnh, hạnh phúc.

Bài viết cùng chủ đề:

1, Trẻ thiếu sắt: nguyên nhân, dấu hiệu, cách khắc phục hiệu quả.

2, 15 biểu hiện trẻ thiếu sắt mẹ cần xử lý ngay.

3, Nguyên nhân thiếu sắt ở trẻ em và biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

4, Trẻ thiếu sắt  nên ăn gì? Top 9 thực phẩm giàu sắt cho bé.

5, Trẻ thiếu sắt có nguy hiểm không? Biến chứng thiếu sắt lâu ngày.

6, Trẻ thiếu sắt nên uống thuốc gì?